Bulgarije

Communicatie

Naast de Bulgaarse taal zijn er bijkomende communicatie-moeilijkheden: als Bulgaren Ja knikken bedoelen ze nee en als ze Nee schudden bedoelen ze ja. En het alfabet is nu echt een probleem: het cyrillisch schrift wordt zonder uitzondering gebruikt. Hun x is onze h, hun h is een n, een p is een r en het spiegelbeeld van de n is een i (of y) en dan zitten en ook extra tekens voor bijvoorbeeld c (ц), d (д) en er zijn tekens voor lettercombinaties zoals zje (Ж). Harry en Roelie wordt hier geschreven als Хари и Роли. Niet direct makkelijk te ontcijferen. Alhoewel, het gaat al steeds beter. 

De Bulgaarse taal wijkt ook flink af ten opzichte van de slavische talen in voormalig Joegoslavië. Het neigt veel meer naar het Russisch. Althans voor ons gevoel. Het “Goedendag” is gelukkig wel nagenoeg hetzelfde: "Dobur den".

Eerste indrukken onderweg

Kenmerkend voor Bulgarije zijn de vele tapkranen voor bronwater onderweg. Vaak staan er mensen enorme flessen te vullen bij deze punten. Hoe verder zuidelijk, hoe meer deze tappunten “aangekleed” zijn. Vaak is er een overdekte picknickplek bijgebouwd, die soms zelfs voorzien is van een barbecue en meer het karakter heeft van een blokhut. Vaak staat er een jaartal bij, een foto en tekst en meestal is het geheel voorzien van diverse plantjes en bloemen. Wij hebben het idee, dat dit door particulieren gebouwde en onderhouden voorzieningen zijn, ter ere van iets en/of iemand.

Gelukkig zijn de bermen in Bulgarije een stuk prettiger om langs te fietsen. Hier geen wegwerpafval en vuilstort. Een heel groot positief verschil met Servië!

Ook kenmerkend zijn de alom aanwezige overlijdensberichten. Wij hadden ze ook al in Servië gezien, maar in Bulgarije kan je er echt niet omheen: je ziet ze bijna op iedere muur, op ieder bushokje. Allemaal in A4-formaat met erop de namen van personen die zijn overleden, een portret erbij en een korte typering van die persoon. Dat is hier in de hele regio de traditie om bekend te maken dat iemand dood is gegaan. Sommige papieren hangen al meerdere jaren, deze zijn veelal ingescheurd of hangen los. Anderen zijn van nog geen maand geleden en hangen er dan ook een stuk beter bij. In Bulgarije hangen deze berichten ook op de deuren of poorten van de huizen, waarbij melding wordt gemaakt dat een gezinslid er niet meer is. Vaak hangt er een donkere strik bij, die aangeeft dat de overledene een weduwe in rouw heeft achtergelaten. We hebben geen idee hoelang die strik moet blijven hangen, maar we weten dat de rouwperiode bij streng-gelovigen in Nederland een jaar plus 6 weken duurt. Mogelijk is dat ook hier het geval. 

Sofia en zijn pareltje Sofia Bike

Na het passeren van de grens vrezen we over de autosnelweg te moeten fietsen maar parallel aan de snelweg loopt een prachtig pad voor ons alleen: de oude weg geplaveid met kinderkopjes. In Dragoman stoppen we eerst om wat te eten en daarna besluiten we er te overnachten. De volgende dag fietsen we opnieuw over de kinderkopjes naar Sofia, de Bulgaarse hoofdstad.

Sofia is zeker niet de mooiste stad waar we ooit geweest zijn, maar het is wel een van de leukste. Er is drukte, maar niet de drukte die je bij een stad van 1,5 mln zou verwachten. Er is verkeer, maar dat staat nergens vast. Er zijn toeristen, maar die overheersen niet het straatbeeld. En toch is de stad heel levendig, straalt het trots uit, zijn er overal eettentjes, archeologische opgravingen, kolossale gebouwen, terrasjes en (ook hier) minimarkets. Niets staat leeg. Het is een bijzondere mix van historische eeuwenoude gebouwen, prominente (betonnen) gebouwen met Sovjetsignatuur en moderne gebouwen met veel glas. Sofia is ook de groenste hoofdstad van de EU en heeft Berlijn van de eerste plek gestoten toen Bulgarije tot de EU toetrad. Tenslotte heeft Sofia iets wat geen andere stad heeft: Sofia Bike!

Sofia Bike is een superkleine fietsenzaak, doet aan verhuur, verricht reparaties en verzorgt dagelijks een of twee fietstochten door de stad. Dat laatste is gratis, maar men hoopt dat je hiervoor een fiets bij hen huurt. Sofia Bike is ook een host op Warmshowers (het wereldwijde netwerk voor fietsvakantiemensen). De kelder van het kleine zaakje biedt voor 2 personen onderdak op een bank en op de grond tussen diverse fietsonderdelen. Er is een toilet en douche (die voor de helft gevuld is met fietswielen). ‘s Nachts zetten ze alle huurfietsen en te repareren fietsen binnen. Ook die van ons gaan naar binnen. Roelie’s fiets wordt noodgedwongen bovenop de huurfietsen geplaatst. Er kan dan er ook echt niets meer bij.

Sofia Bikes geeft dus een gratis fietstoer door Sofia en natuurlijk fietsen wij op de volgende dag mee. In gezelschap van gids Ilian en twee leuke meiden uit Madrid en Berlijn horen we over de geschiedenis, bijzondere gewoontes en leuke verhalen. Op bijna elke hoek staat een EU investeringsbord. Hartstikke goed: wegen zijn vernieuwd, parken heringericht en voorzien van goede openbare verlichting en goede sportvoorzieningen zijn aangelegd (ook in gehuchten zoals Dragoman waar een dorp als Oirschot alleen maar van kan dromen). Bulgarije is blij met de EU. Ilian legt uit waarom: ze leggen weinig in en krijgen heel veel terug. De gemiddelde Bulgaar verdient €250 per maand. Voor ons lijkt alles erg goedkoop, maar voor Bulgaren is dat dus niet zo. Met name Britten kopen momenteel vastgoed in het land, maar ook Duitsers, Belgen en Nederlanders. 

We fietsen door Sofia’s stadsparken het bos in. Na de tour fietsen we een kleine 10 kilometer naar Decathlon voor gasblikjes. Onze gasblikjes met schroefkop hebben we sinds Oostenrijk nergens meer gezien. Diverse outdoorshops hebben we bezocht en altijd tevergeefs. Dat terwijl je de Campinggaz-blikjes zo'n beetje in iedere minimarket tegenkomt. Op Internet hebben we echter gezien dat Decathlon onze blikjes ook verkoopt en we zijn dan ook erg blij, dat we ze in de megastore aantreffen. Bij terugkomst bij Sofia Bikeshop weet Alexander te vertellen dat we ons de rit hadden kunnen besparen. In de hoek van de winkel staan twee achtergelaten blikjes, met schroefkop... 

Na Decathlon gaan we ook nog even bij het tourist information center langs voor advies over mogelijke routes door Bulgarije. Het eerste center dat we bezoeken geeft en heeft alleen informatie over de stad Sofia. De aardige jongen verwijst ons naar een ander information centre een paar kilometer verderop. Daar aangekomen krijgen we het advies om vooral niet door Bulgarije te fietsen: “impossible!”. De medewerker geeft ons desondanks wel een kaart van Bulgarije.

De mannen van Sofia Bikeshop en teruggekeerde warmshowers gasten uit Polen (die op zoek zijn naar een huis in Bulgarije om te kopen) adviseren ons gelukkig beter. Met behulp van de nieuwe kaart blijken er uiteindelijk twee opties te resteren voor ons: eentje door het midden naar het oosten richting Zwarte Zee tussen bergruggen in en een tweede over het Rodolpi gebergte in het zuiden richting Turkije of Griekenland. De keuze is lastig en daarom besluiten we de routes te combineren. Eerst een dag richting het oosten en dan naar die mysterieuze bergen in het zuiden. 

Maar eerst nog een nacht goed slapen. Naast de Bike shop zit een 24 uur winkeltje en het was afgelopen nacht ongelooflijk gezellig en dus rumoerig buiten op straat. Pas na 6 uur ‘s ochtends werd het rustig en hebben we nog een stukje slaap kunnen pakken. Dat was een vrijdagnacht. We verwachten niet veel beters van een zaterdagnacht en verhuizen naar een appartementje. Daniel, de eigenaar, spreekt erg goed Engels en biedt aan hem te bellen als we waar dan ook in Bulgarije ooit hulp nodig hebben of advies.

Op naar het Rodopi gebergte!

Als we Sofia echt helemaal achter ons hebben gelaten komen we op een mooie route door de heuvels. Aanvankelijk fietsen we nog over grote wegen, maar de straatjes worden steeds rustiger. De route komt zelfs over een druk bezocht markt- / kofferbakverkoopterrein.  Vanaf Elin Pelin wordt  de route adembenemend mooi. De natuur is puur, de bermen staan vol bloemen en wilde bramen. De akkers staan vol zonnebloemen (en helaas ook hier afgewisseld met lelijk mais).

Er is op onze route tussen Sofia en het Rodopi gebergte geen camping te bekennen. In Panagyuristhe slapen we in hotel aan de rand van de stad en in Pesthera een hotel in het centrum. Tussen die twee steden is de route ook niet erg fijn: veel verkeer, recht en vlak. Beide hotels zijn gerealiseerd in voormalig vastgoed uit de betonnen sovjet periode. Het is hier spotgoedkoop, circa €25 met eigen badkamer, linnen en inclusief ontbijt. We hebben eerder voor (veel) meer gekampeerd. Maar we verheugen ons erg op de bergen en het kamperen. Aangekomen op de camping aan het Batak meer besluiten we dan ook direct om een extra nachtje te doen. Camping Batak is een prima camping en ligt direct aan het prachtige Batak meer op 1100 m hoogte.

De klim naar Batak is redelijk eenvoudig, tussen de 5 en 7% met een kilometer rond de 9%. Al snel realiseren we ons dat een rustdag op deze camping aan het meer gaat uitdraaien op enige verveling. We besluiten door te fietsen naar stadje Dospat. Ook daar is een camping en anders is er onderweg voldoende mogelijkheid om te wildkamperen langs de meren. Sommige plekken zijn dermate populair dat er caravans hutjemutje naast elkaar aaneengeschakeld staan.

De route naar Dospat is prachtig en minder inspannend dan de campingeigenaar van Batak ons had doen geloven ("everything more than 10%!"). Het Rodopi gebergte is ongerept, bijna volledig verlaten, mysterieus en puur. We verheugen ons om hier nog een paar dagen doorheen te fietsen.

De camping is in 2016 geopend en alles is gloednieuw, maar tevens op z’n goedkoops aangelegd. Het maakt niet uit. We hebben een prachtige plek en zetten het opzetten van de tent op film. Vooral het monteren van het filmpje blijkt erg leuk te zijn. Dat gaan we vaker doen. 

Van Dospat fietsen we via Trigrad naar Devin. Het is een overweldigend mooie route. Deze 49e fietsdag  wordt de mooiste tot op heden.

Na Dospat fietsen we door de glooiende heuvels en worden we getrakteerd op schilderachtige panorama’s aan alle kanten. De Trigrad Gorge leidt ons tussen bergwanden langs het beekje omhoog naar Devil’s Throat en weer terug omlaag. Een prachtige kloof, die op de weg naar Devin niet minder mooi wordt.

De bergdorpjes in de Rodopi gebergte hebben ieder een eigen charme. Dorpje Shiroka Laka klinkt niet alleen als uit een sprookjesboek maar lijkt ook uit een sprookjesboek gebouwd. Vanaf daar klimmen we naar het skigebied nabij Smolyan lakes. Daarna volgt een afdaling met prachtig uitzicht over het dal waardoor provincie stadje Smolyan zich wurmt. Smolyan is een kilometers langgerekt dorp met een breed assortiment aan winkels, restaurants en hotels, maar helaas geen camping. Wederom overnachten we in een goedkoop hotel. Op Tripadvisor valt ons oog op de nacho schotel van de Theater bar. Vorig jaar hebben we in de Verenigde Staten vaak nacho’s als de starter besteld (zelfs vaak maar een halve portie), die smaakvol opgeschrokt en dat we daarna uiterst content niets meer als main kunnen eten. Hoe groot is onze teleurstelling als blijkt dat de nacho’s van de kaart zijn gehaald? Nou gewoon heel groot!

De croissants als ontbijt zijn helaas van die fabriekscroissants zonder houdbaarheidsdatum, ze zijn bij lange na niet vers. De koffie eis wel prima. We hebben gelukkig Bulgaarse yoghurt, bananen en muesli om te eten en fietsen daarop naar Kirkovo, een dorp vlak voor de grens met Griekenland. Het landschap verandert na een laatste beklimming van bos en kloof naar artistieke ronde rotsen, wijdse zichten en loslopende koeien. De temperatuur stijgt, de luchtvochtigheid daalt en overal liggen dorpjes verspreid in het landschap. Hoe ander dan het deel van Rodopi waar we de afgelopen dagen gefietst hebben. 

Ook Kirkovo heeft geen camping, maar zien we zat plekken om te gaan wildkamperen. Maar ook in Kirkovo vinden we opnieuw een zeer goedkoop hotel en genieten van een douche en een geweldige vredige atmosfeer. Er blijken bovendien veel  Bulgaarse Nederlanders in het hotel te verblijven. Inmiddels is het leuk om even Nederlands te kletsen.